01-12-2020

JĘZYKI MNIEJSZOŚCI

Ze wstępu
Problemy poruszane w niniejszym tomie nie wyczerpują złożonej problematyki mniejszości narodowych oraz ich skomplikowanych i wieloaspektowych problemów, związanych między innymi z językiem mniejszości, jego rolą w społeczeństwie oraz współzależności zjawisk językowych i struktury społecznej. Obserwowane przez nas zmiany historyczno-polityczne mają wpływ na życie różnych grup mniejszościowych, na tożsamość ich członków, a także na zmiany zachodzące wśród użytkowników języka […].

Ze względu na liczbę używanych języków społeczności ludzkie można określać jako jednojęzyczne, dwujęzyczne i wielojęzyczne. W społeczności jednojęzycznej głównym zagadnieniem pozostaje ustalenie, jakimi odmianami języka posługuje się ona i w jakich warunkach dochodzi do używania każdej z nich. Przy badaniu społeczności dwu- i wielojęzycznych najważniejsze staje się ustalenie zasad używania jednego języka zamiast drugiego (lub zamiast innych). Dotyczy to również sytuacji, kiedy jedna społeczność posługuje się funkcjonalnie zróżnicowanymi dwoma różnymi odmianami tego samego języka, np. językiem literackim i gwarą. Monografia niniejsza zawiera szereg problemów związanych z dylematami i problemami, które dotyczą każdej mniejszości narodowej i etnicznej.

Status oraz prestiż języka przybierają różne formy, są związane z polityką i planowaniem językowym danego państwa, dotyczą więc każdej mniejszości. Państwo decyduje jaki status nada grupie mniejszościowej. Na prestiż języka duży wpływ ma grupa użytkowników, ale bez wsparcia państwa prestiż może słabnąć. Dużą rolę w kształtowaniu polityki językowej mniejszości i państwa odgrywają liderzy, politycy, przedstawiciele parlamentu. Kolejnym poruszonym jest problem języka ojczystego i rozróżnienie pomiędzy nabywaniem oraz uczeniem się kolejnych języków. Niektóre mniejszości mówią językiem odziedziczonym, inne zaś uczą się języka przodków. Wielojęzyczność jest bogactwem jednostki, pozwala jej być człowiekiem o szerokich horyzontach i szerzej patrzeć na kulturę własną, sąsiednią, czy też inną.

W niniejszej monografii zostanie także naświetlony problem kontaktów językowych, które zachodzą na różnych poziomach: indywidualnym i grupowym oraz terytorialnym. Interferencje językowe, przełączanie kodów językowych, zjawiska surżyka, trasianki, czy też „mowy prostej” rozwinięte są w dalszej części tej pracy.

Więcej tutaj

 

aktualności